wtp seminar
de veranderingen van wtp
Het is altijd lastig te voorspellen wat veranderingen met zich mee gaan brengen. Want hoe zorg je ervoor dat je aan alle facetten hebt gedacht, en niet alleen voor jezelf, maar ook voor de sector? Op het seminar ‘Wtp vereist beleggen en administreren met terugwerkende kracht’ gaven vijf pensioenexperts hun kijk op de veranderende pensioensector.
Op 20 september kwamen rond de 50 pensioenfondsbestuurders bijeen in ons kantoor in Amsterdam om te leren van de inzichten van de experts. ‘Wordt de soep echt zo heet gegeten als we denken?,’ was de centrale vraag van de middag.
Sikko van Katwijk, Country Managing Director van CACEIS NL heette het publiek hartelijk welkom. Daarna gaf hij het woord aan René Maatman, hoogleraar pensioenvraagstukken in Nijmegen en advocaat bij Keijser Van der Velden.
DETAILNIVEAU
Maatman begon over de Wtp en de governance van pensioenfondsen. Een bijzondere ontwikkeling die te zien is, is hoe het pensioencontract moet worden gecompleteerd. Daarbij gaat het om een pensioencontract dat rekening houdt met omstandigheden die zich in de toekomst kunnen voordoen. Hierbij zijn de werkgever of de sociale partners betrokken.
‘Het vereiste detailniveau is af en toe schokkend, onthutsend of ontmoedigend. Maar het gaat gebeuren,’ zei Maatman. Vervolgens sprak hij over de verschillende principalen die betrokken zijn bij pensioenen.
‘Er zitten tal van kwetsbaarheden die we moeten compenseren. Waar we voorheen zagen dat de ultieme principaal, de pensioendeelnemer, in hoge mate ook afhankelijk was van discretionaire beslissingen van het fonds, daar zien we nu dat die kwetsbaarheid verschuift naar operationele afhankelijkheid.’ Dat vergt andere kennis en vaardigheden aan pensioenfondszijde.
KERNTAAK
Digitalisering wordt een kerntaak van beleidsbepalers van het bestuur van pensioenfondsen. Dat is vergelijkbaar met hoe financieel management een kerntaak is. Dat heeft belangrijke gevolgen. Een bestuurder kan zich niet verontschuldigen door te stellen dat digitalisering in de portefeuille van een medebestuurder valt. Het betekent verder dat als het gaat om rechterlijke toetsing van besluitvorming, de rechter op doelmatigheid zal toetsen en niet alleen op rechtmatigheid.
Verder zal de verordening inzake digitale weerbaarheid (DORA) haar invloed doen gelden. Digitale weerbaarheid omvat ook integriteit en betrouwbaarheid. Kunnen we vertrouwen op de werking van onze digitale systemen?
PRODUCTONTWIKKELINGSPROCES
Er zijn nieuwe operating models waarin we alle functies in de uitbestedingsketen verknoopt zien worden. De AFM vraagt aandacht voor het productontwikkelingsproces. Maatman vindt dit moeilijk te rijmen met de achter ons liggende tien jaren, waarin zo velen hebben gesleuteld aan het nieuwe pensioenstelsel.
‘Wij hebben eigenlijk een heel lang productontwikkelingsproces achter de rug. Desalniettemin moet de pensioensector rekening houden met reflexwerking van de AFM- en Wft-eisen. Er zal meer aandacht komen voor zogenaamde KNVB-criteria. Is het pensioen kostenefficiënt, nuttig, veilig en betrouwbaar? Hoe gedraagt het zich in bijzondere omstandigheden? Ik denk dat dat voor een pensioenfonds onder andere heel veel rekenwerk zal betekenen.’
Lodewijk van Pol, uitvoerend bestuurder van pensioenfonds StiPP, sprak daarna over het efficiënte beheer van kleine pensioenvermogens.
BESTUUR MOET REGIE VOEREN
‘De virtuele participatieadministratie moet elke maand aansluiten bij de werkelijke beleggingen. In principe eenvoudig, in de praktijk met verschillende pools, met zo’n grote mutatiesnelheid, een behoorlijke klus. Het bestuur moet in dat proces regie voeren,’ zei hij.
‘We zijn al een heel eind, maar hebben nog steeds dezelfde vraagstukken vooral ten aanzien van invaring en compensatie. Wat betreft het proces, daar gaat niet zoveel aan veranderen. We moeten alleen in de toekomst zien hoe we sommige dingen gaan uitbreiden. Wat wel een soort van technisch aspect is, is dat de nieuwe in de Wtp opgenomen risicoparameters, wat verfijnder en wat anders zijn.’
Wouter Pijl
“Dit gaat een groot verschil betekenen voor de complexiteit en daarmee kosten van de uitvoerders en daarmee voor pensioenfondsen”
DE ROL VAN DE ASSET SERVICER
Vervolgens nam Ruud Gilissen, programmadirecteur Wtp bij CACEIS, het woord om meer te vertellen over de rol van een custodian of asset servicer in de pensioenuitvoeringsketen.
Hij liet een ‘pensioenzandloper’ zien, die symbool staat voor hoe pensioenbeheer via de zandloper instructies doorgeeft aan vermogensbeheer. Aan het einde van de maand – na omdraaien van de denkbeeldige zandloper – is het totaal rendement en het leeftijdscohortrendement duidelijk, die wordt toegekend aan de deelnemers.
‘Je hebt een werkelijk rendement en een virtueel toe te rekenen rendement per leeftijdscohort,’ zei Gilissen. De grootste uitdaging zit ín het maandelijkse pensioenzandloperproces. ‘Als je aan het eind van de maand rendementen wil teruggeven, dan heeft in die 31 dagen de pensioenuitgever allerlei mutaties doorgevoerd. De samenstelling van die deelnemerpopulatie is aan het einde van de maand anders dan aan het begin van de maand. De vraag is, ‘Aan wie ga je het daadwerkelijk gerealiseerde rendement toedelen?’
Bij de pensioenfondsbestuurders ligt de integrale regievoering over een gedegen ketenpartnerproces met een bijbehorende (midden) administraties, die onmisbaar is bij het waarborgen van een beheerste en integere bedrijfsvoering.
De custodian / asset servicer kan een belangrijke rol spelen om de pensioenfondsbestuurders te helpen hun processen aantoonbaar in control te hebben.
CO-CREATIE
Daarnaast zouden de verschillende partijen meer moeten denken in co-creatie en sectorale benadering voor een bepaalde periode. Als iedereen gelijktijdig dezelfde stappen maakt, kan het vertrouwen in de pensioensector geborgd worden. Hierbij werden als voorbeelden aangehaald de frequentie en inhoud van deelnemerrapportages, het aantal leeftijdscohorten en asset allocatie-buildingblokken en last but not least, de kosten verschillen per leeftijdscohort.
Wouter Pijl, Head of Pensions bij Delta Capita, ging door op de veranderingen die noodzakelijk zijn. Volgens hem is nu het moment om zaken te harmoniseren en te rationaliseren wat betreft regelingen, voorwaarden en rekenmethodieken.
‘Dit gaat een groot verschil betekenen voor de complexiteit en daarmee kosten van de uitvoerders en daarmee voor pensioenfondsen,’ zei hij.
DATAKWALITEIT
Daarnaast ging hij in op de cruciale rol die datakwaliteit gaat spelen bij het invaren naar de nieuwe regelingen.
‘Het Kader Datakwaliteit van de Pensioenfederatie geeft zeer goede handvatten voor wat een fonds als basis moet doen voor het invaren. Wel moet ieder fonds de afweging maken of het met deze basiscontroles voldoende vertrouwen heeft in de in te varen bedragen of dat het ook de aanspraken zelf na laat rekenen.’
Tjitsger Hulshoff, pensioen- en investeringsexpert, zei dat de dienstverlening in de nieuwe going concern van Wtp andere aandachtspunten heeft dan de huidige dienstverlening.
‘De beheersing van de totale keten, dat de pensioenpot op de juiste en passende wijze wordt belegd, dat de controls op de juiste wijze worden ingericht, dat de reconciliatie op pensioenpotniveau kan worden uitgevoerd. Dat die uitvoering ook voor toekomstige wetswijzigingen klaar staat. Daar liggen de kansen. Het moet wel gaan gebeuren,’ zei hij.
‘Eigenlijk wordt de hele uitvoeringsketen in elkaar geknoopt. De pensioenadministratie, de financiële administratie, het beleggingsbeleid. Alles hangt ineens enorm van elkaar af,’ zei Hulshoff.
‘Moet je dan overgaan tot een geïntegreerde keten, of moet je misschien de keten gekoppeld hebben? We moeten kijken naar de data-elementen die van belang zijn. Deelnemersdata en beleggingsdata moeten veel dichter bij elkaar komen.’
Tot slot sprak Maatman nog over governance, digitalisering, DORA en de middenadministratie.
‘De uitvoering van de Wtp vereist 24/7 toegang tot cloud services. Van het pensioenfonds zal worden gevraagd om ketenpartners te organiseren, aan te sturen, met elkaar te verbinden en te monitoren. DORA omvat niet alleen digitale weerbaarheid, maar ook operationele integriteit en betrouwbaarheid.’
De opmerkingen van de sprekers gaven veel stof tot nadenken. De deelnemers aan het seminar praatten onderling nog lang na over de genoemde punten. Eén ding is duidelijk: Voortgang kan alleen gebeuren door middel van samenwerking met elkaar. Hopelijk heeft ons event daaraan bijgedragen.
