Gastcolumn
Miljoenennota: investeren in ons verdienvermogen
Door Tjarda Molenaar, Directeur Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen
De presentatie van de Miljoenennota door het kabinet Schoof markeert een belangrijk moment voor Nederland. Het kabinet, bestaande uit PVV, VVD, NSC en BBB, wil het investeringsklimaat versterken, wat cruciaal is voor de toekomst van onze economie. Een aantrekkelijk klimaat voor investeerders stimuleert economische groei, innovatie en maatschappelijke vooruitgang. Maar gaan de plannen ver genoeg?
Private equity en venture capital spelen al decennia een belangrijke rol in het Nederlandse bedrijfsleven. Sinds de oprichting van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP) is er € 102 miljard aan eigen vermogen geïnvesteerd in Nederland door private equity en venture capital. Dit kapitaal voedt het MKB en vormt de brandstof voor start-ups en scale-ups, die de motor zijn van innovatie en maatschappelijke transities zoals duurzaamheid en digitalisering.
De Miljoenennota en het Regeerakkoord roepen echter vragen op. Hoewel het kabinet het belang van een hoogwaardige en innovatieve economie onderstreept, zijn de forse bezuinigingen op kennis en innovatie zorgwekkend. Hoe kunnen we ons vestigingsklimaat versterken als we tegelijkertijd snijden in de middelen die ons toekomstige verdienvermogen ondersteunen? Investeerders vrezen dat het schrappen van budgetten voor kennisinstellingen en nieuwe ecosystemen schadelijk zal zijn voor de Nederlandse economie. Het is ironisch dat, terwijl het kabinet streeft naar een plaats in de top-5 van meest concurrerende landen, het juist op deze pijlers bezuinigt.
Er zijn ook lichtpunten. Het behoud van de 30%-regeling voor expats, weliswaar afgeslankt naar 27%, en de verminderde renteaftrekbeperking zijn positieve signalen voor investeerders. Ook de extra middelen voor Invest-NL en venture capital-fondsen, met specifieke aandacht voor deeptech, laten zien dat het kabinet bereid is te investeren in innovatie. Daarbij is het van belang dat overheidsingrijpen additioneel is en de marktpartijen in hun kracht zet. Maar de vraag blijft: is het genoeg?
Een heikel punt is het gebrek aan investeringen van Nederlandse pensioenfondsen in Nederlandse (en Europese) venture capital- fondsen. Terwijl zij wereldwijd beleggen, blijft hun bijdrage aan venture capital voor Nederlandse start-ups en scale-ups beperkt. Als we willen dat innovatieve bedrijven en technologie in Nederland blijven, is voldoende kapitaal voor elke fase van hun ontwikkeling noodzakelijk. De overheid kan hier een rol spelen door risico’s te delen in de vroege fasen en door vermogen van pensioenfondsen te poolen of te investeren in grotere fondsen.
De plannen van het kabinet zijn een stap in de goede richting, maar de zorgen over de bezuinigingen op kennis en innovatie blijven. Het aankomende najaar zal cruciaal zijn. Dan komt het kabinet met een visie op de verschillende risicokapitaalinstrumenten en is er een kans om de balans te herstellen en een bredere strategie te ontwikkelen die onze economische toekomst veiligstelt. Investeren in innovatie is geen luxe, maar een noodzaak. Nederland kan alleen concurreren op het wereldtoneel als we inzetten op kennis, innovatie en ondernemerschap. Laten we hopen dat het kabinet dit op tijd inziet.
De NVP vertegenwoordigt haar 130 private equity en venture capital-leden in gesprekken met overheid en politiek om het belang van privaat risicokapitaal voor innovatie en maatschappelijke transities toe te lichten. Daarnaast heeft de NVP zo’n honderd geassocieerde leden die de sector bijstaan bij investeringen en de opzet van fondsen, waaronder sinds dit jaar CACEIS dat de sector ondersteunt via haar PERES-business line. De eisen van beleggers, Europese en nationale wetgevers aan risicomanagement en waardecreatie, nemen steeds verder toe en drijven de verdere professionalisering van het fondsbeheer.
(Website NVP)