Gastcolumn
Een geïntegreerde kapitaalmarkt is cruciaal voor Europa.
Door Tom Rood, Expert Financiële Markten van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB)
Afhankelijkheid, gebrek aan innovatie en lage economische groei zorgen ervoor dat Europa steeds verder achterop raakt ten opzichte van de VS en China. Van ’s werelds 50 grootste tech- bedrijven zijn er slechts vier Europees. 80% van onze digitale technologie wordt geïmporteerd. Europese burgers en bedrijven zijn daarnaast kwetsbaar voor volatiele energieprijzen, door de afhankelijkheid van Amerikaans en Russisch gas. En door de geopolitieke veranderingen zal de EU steeds meer haar eigen veiligheid en defensie moeten organiseren.
Oud ECB-president Mario Draghi stelt in een recent EU-rapport dat het verbeteren van de Europese concurrentiekracht de enige manier is om welvarend en onafhankelijk te blijven. De Europese Commissie berekende dat om dit te realiseren er jaarlijks ruim 800 miljard euro extra geïnvesteerd moet worden in de Europese economie. Deze investeringen moeten zich richten op verduurzaming, digitalisering, innovatie, en kritische industrieën (waaronder defensie). Denk aan zonnepanelen op huizen, nieuwe IT-systemen bij mkb’ers, uitbreiding van het energienetwerk, en R&D-investeringen van multinationals tot startups.
Dit geld moet snel beschikbaar komen, deels door bancaire financiering maar vooral ook vanuit beleggers. Europa zit vol met ambitieuze, slimme en innovatieve ondernemers, maar deze vertrekken met hun bedrijf steeds vaker naar Amerika vanwege het betere investeringsklimaat. Dit betekent gemiste welvaart en innovatie voor Europa. Ook grotere Europese bedrijven hebben moeite om te groeien door een gebrek aan durfkapitaal. Dit vraagt om een kapitaalmarkt met beleggers die investeren in de meer risicovolle projecten en bedrijven. Om alle noodzakelijke investeringen in Europa te kunnen realiseren zet de EU daarom in op een “Savings and Investments Union” (SIU).
Men wil via de SIU één Europese kapitaalmarkt creëren, met dezelfde regelgeving en standaarden. Ook moet via consolidatie en harmonisatie van de marktinfrastructuur de handel in Europese financiële instrumenten efficiënter en goedkoper worden. Dit alles maakt investeren in Europa aantrekkelijker voor (buitenlandse) beleggers én maakt het voor bedrijven makkelijker om met financiële instrumenten geld op te halen via een Europese beurs. Ook moet het voor venture capital en private equity-fondsen makkelijker worden om grensoverschrijdend te investeren in Europese startups.
Daarnaast zou een deel van ons Europese spaargeld efficiënter ingezet moeten worden in de Europese economie, via investeringen in de kapitaalmarkt. Op dit moment staat alleen al in Nederland ruim 487 miljard euro aan spaargeld. Door een deel van dit spaargeld te beleggen kunnen Europese burgers extra pensioen of vermogen opbouwen. Het mes snijdt dan aan twee kanten; meer geld voor de economie en meer vermogensopbouw bij consumenten. Om dit te realiseren moet de SIU het daarom voor consumenten eenvoudiger en aantrekkelijker maken om te beleggen in de Europese economie.
Dit idee is niet nieuw. Al sinds 2015 wordt er gesproken over een geïntegreerde Europese kapitaalmarkt. Nationale belangen zorgden tot dusver voor weinig vooruitgang. Essentiële voorwaarden voor een geïntegreerde kapitaalmarkt ontbreken nog steeds, zoals harmonisatie van belastings- en insolventierecht en een geoptimaliseerde marktinfrastructuur. Hierdoor blijft kapitaal gefragmenteerd in 27 kleine deelmarkten.
Als we onze achterstand op China en de VS willen inhalen kunnen we niet langer wachten. De Europese Commissie presenteert binnenkort haar actieplan. Het is te hopen dat politici nu wel de moeilijke keuzes durven te maken. Zeker voor Nederland geldt dat onze open economie sterk afhankelijk is van de Europese concurrentiekracht. Keuzes die we de komende jaren maken, zullen daarom bepalend zijn voor zowel onze Europese als onze Nederlandse welvaart.
(Website NVB)
